آیا آشنایی با انواع استاندارد ها در محیط های کار امری ضروری است؟ استانداردهای ایمنی چگونه به مهندسان ایمنی کمک می کنند تا از بروز خطرات جلوگیری شود؟ به نظر شما استاندارد ها چگونه بر عملکرد سازمان ها تاثیر می گذارند؟
سازمان شما چه قدر با حادثه فاصله دارد:
حوادث ناشی از کار در ایران مسئله‌ای مهم و پیچیده است که تأثیرات جدی بر جامعه صنعتی و سلامت فعالان این حوزه دارد. آمارها نشان می‌دهد که بیش از 90 درصد از حوادث ناشی از کار به دلیل عدم برخورداری از آموزش‌های لازم در خصوص استاندارد ها اتفاق می‌افتند. این نقص در آموزش‌های کاری باعث وقوع 85 درصد از حوادث شده و مشخص می‌شود که عدم آگاهی و توانمندی کارگران در مواجهه با شرایط خطرناک، علت اصلی حوادث می‌باشد.
از سوی دیگر، در آمارهای به‌روز شده نشان داده شده که فوتی‌های ناشی از حوادث کاری در کشور ۱۱ درصد کاهش یافته و بیش از 22 هزار کمیته حفاظت فنی در کارگاه‌های بالای 25 نفر کشور دخیل در کاهش حوادث مشغول به فعالیت هستند. این افزایش ایمنی در کارگاه‌ها و پروژه‌های عمرانی، نقش مهمی در کاهش تعداد حوادث کاری ایفا کرده است.
در این راستا، نیاز به ارتقاء آموزش‌های کاری، ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، و ایجاد شرایط کاری مناسب و دارای استاندارد های لازم، اجتناب‌ناپذیر است. از طرفی، تفهیم عواقب نقص در ایمنی، بازآموزی دوره‌های آموزشی، و ترویج فرهنگ ایمنی در محیط کار، به عنوان راهکارهای موثر برای کاهش حوادث ناشی از کار در ایران مطرح می‌شود. این تحولات می‌توانند نقطه عطفی در جهت بهبود ایمنی و کاهش تلفات ناشی از حوادث کاری باشند.
استانداردهای ایمنی و بهداشت شغلی نقش بسیار حیاتی در پیشگیری از حوادث کاری دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که ایجاد شرایط ایمن نه تنها از حوادث کاری جلوگیری می‌کند بلکه تأثیر مستقیمی بر کاهش استرس شغلی نیز دارد. مطالعات حاکی از آن است که شرایط ناایمن محیط کار به افزایش اعمال ناایمن منجر می‌شود و بخش عظیمی از موارد غیر ایمن در محیط کار به این شرایط بازمی‌گردد.ضعف در رعایت استانداردها یکی از عوامل اصلی بالا رفتن حوادث کاری است. مدرسان حوزه استاندارد های مدیریتی تأکید دارند که رعایت الزامات استاندارد های ملی و بین المللی در امور ایمنی، مهمترین گام به سوی کاهش حوادث کاری است.
در پروژه‌ها و کارگاه‌های ساختمانی نیز، پیشگیری از حوادث از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هماهنگی، کنترل، و ارتباطات مؤثر از اقداماتی هستند که در کاهش احتمال وقوع حوادث نقش مهمی ایفا می‌کنند. نظارت مستمر بر رعایت استاندارد های ایمنی در محیط کارگاه ها ضروری است و تأکید بر این نکته به عنوان یک راهبرد اثبات شده در کاهش خسارات ناشی از حوادث کاری شناخته می‌شود.
آشنایی کارگران با روند کار ماشین‌آلات و رعایت نکات ایمنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. استاندارد های ایمنی، مانند ISO 45001، نقش بسزایی در کاهش حوادث شغلی ایفا می‌کنند. این استاندارد ها با ارائه یک چارچوب کلی، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا به صورت پیشگیرانه از وقوع حوادث و آسیب‌دیدگی‌های ناشی از کار جلوگیری کنند. استفاده از استاندارد های ایمنی نه تنها به ایمنی فیزیکی کارگران کمک می‌کند بلکه به بهبود مدیریت ایمنی نیز کمک می‌نماید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرایط ناایمن محیط کار به افزایش اعمال ناایمن و افزایش 55 درصد موارد غیر ایمن در محل کار منجر می‌شود. از این رو، رعایت استاندارد های ایمنی نه تنها به افزایش ایمنی در محیط کار کمک می‌کند بلکه در کاهش هزینه‌های اقتصادی ناشی از حوادث نیز تأثیرگذار است.
اھمیت آشنایی با انواع استاندارد ھا در محیط کار:
آشنایی با انواع استاندارد ها در محیط کار امری حیاتی است که تأثیر عمیقی بر کارکنان و عملکرد سازمان‌ها دارد. استاندارد ها، همچون استانداردهای ایمنی، اخلاقیات، و حرفه‌ای، نقش بسزایی در بهبود عملکرد و افزایش کیفیت خدمات و کاهش حوادث دارند. استفاده از استانداردها، برخی از مزایای زیر را به ارمغان می‌آورد:
کیفیت بالاتر: استاندارد های کیفیت، مانند ISO، اطمینان از ارائه خدمات ایمن با کیفیت بالا را فراهم می‌کنند.
استانداردهای حرفه‌ای: در زمینه‌های خاص مانند مراقبت‌های پزشکی، استانداردهای حرفه‌ای اطمینان از ارائه مراقبت بهداشتی و متناسب با معیارهای حرفه‌ای دارند.
مبانی ایمنی به مفاهیم و اصول اساسی ایمنی در محیط‌های مختلف اشاره دارد. این مفاهیم شامل اقدامات و تدابیری است که برای جلوگیری از وقوع حوادث و کاهش خطرات در محیط‌های کاری، صنعتی، و عمومی اتخاذ می‌شوند. مبانی ایمنی شامل اصول، فرآیندها، و اقدامات مختلفی است که به منظور حفظ سلامت و ایمنی افراد و جلوگیری از آسیب‌ها و خسارات ناشی از حوادث مختلف اجرا می‌شود.
مبانی ایمنی شامل موارد زیر است:
- تعریف و شناخت خطرات و ریسک‌ها: تشخیص عوامل خطرزا و تخمین ریسک به منظور اتخاذ اقدامات پیشگیری.
- آموزش و آگاهی: ارتقاء دانش و آگاهی افراد در خصوص مسائل ایمنی و رویکردهای بهینه.
- استفاده از تجهیزات و لوازم ایمنی: تدابیر مرتبط با استفاده از وسایل و لوازم ایمنی مانند ماسک‌ها، کاپشن‌ها و آتش‌نشانی.
- اضطراری و آمادگی: آماده‌سازی برای مواجهه با وضعیت‌های اضطراری و آموزش در خصوص عملکرد صحیح در این شرایط.
- مدیریت تغییرات: اعمال تغییرات به گونه‌ای که ایمنی افراد تضمین شود.
مبانی ایمنی در تمامی زمینه‌ها و فعالیت‌ها اساسی است و به منظور حفظ سلامت و ایمنی افراد جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استاندارد ISO 45001 یک استاندارد بین‌المللی مدیریت سیستم‌های بهداشت و ایمنی شغلی است که در مارس 2018 تدوین شد. این استاندارد جایگزین استاندارد OHSAS 18001 شد و به منظور بهبود بهداشت و ایمنی کارکنان در سازمان‌ها ایجاد شد. توسط سازمان ISO توسعه یافته است و اهدافی از قبیل ارتقاء سلامت و ایمنی جسمی و روحی کارکنان و پیشگیری از خروج آنان از شغل به دلیل شرایط کاری ناامن را پوشش می‌دهد.استاندارد ISO 45001 به تدابیری برای کاهش خطرات مرتبط با فعالیت‌های شغلی می‌پردازد و یک چارچوب جامع برای مدیریت بهداشت و ایمنی در سازمان‌ها فراهم می‌کند. این استاندارد با ساختار جدیدی از ده بند تشکیل شده است و با سایر استانداردهای مدیریتی از جمله استانداردهای سیستم‌های مدیریت MSS همخوانی دارد.
یکی از مهمترین حوادث مرتبط با استاندارد ISO 45001 ارائه شده در منابع، آمار نگران‌کننده مرتبط با حوادث حادثه‌آمیز در محیط کار است. هر 15 ثانیه یک کارگر به دلیل حادثه یا بیماری مرتبط با کار جان خود را از دست می‌دهد و 153 نفر از آسیب‌دیدگان به دلیل حادثه در محیط کار هستند . در ISO 45001 در بخش 10.2 این استاندارد، الزامات مربوط به تحقیق و بررسی حوادث و حوادث نزدیک به آن‌ها را تعیین می‌کند. این شامل ایجاد، اجرا، و حفظ فرآیند تحقیق، گزارش دهی، و اقدامات پس از تحقیق برای پیشگیری از تکرار حوادث می‌شود.
استاندارد ISO 45001 در زمینه مهندسی ایمنی یک ابزار حیاتی است که به مدیران و مهندسان ایمنی کمک می‌کند تا سیستم‌های مدیریت ایمنی حرفه‌ای را پیاده‌سازی کرده و بهبودهای مستمر را در حوزه بهداشت و ایمنی شغلی اعمال کنند. این استاندارد اهمیت بسیاری در مهندسی ایمنی دارد از جمله حفاظت از کارکنان و کمک به ارتقاء سیستم‌های ایمنی، تا کارکنان از خود بهتر محافظت کنند و از وقوع حوادث و بیماری‌های حرفه‌ای جلوگیری نمایند. این استاندارد به مهندسان ایمنی امکان می‌دهد تا به صورت سیستماتیک خطرات را ارزیابی کنند و اقدامات پیشگیری موثری را در مواجهه با خطرات ایمنی اجتناب‌ناپذیر انجام دهند.
